Pređi na sadržaj

Gradska opština Voždovac

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Gradska opština Voždovac

Grb Voždovca
Grb

Zastava Voždovca
Zastava
Osnovni podaci
Država  Srbija
Upravni okrug Grad Beograd
Grad Beograd
Stanovništvo
Stanovništvo Rast 174.864 (2022)[1]
Geografske karakteristike
Površina 148 km2



Ostali podaci
Vremenska zona UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Predsednik opštine Ivana Tomić Ilić (SNS)
Veb-sajt vozdovac.org.rs

Opština Voždovac je gradska opština Grada Beograda. Zauzima površinu od 14.864 ha na kojoj prema popisu iz 2022. živi 174.864 stanovnika.[1]

Slava opštine Voždovac je Sveti Andrej, 13. decembar.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Sa mesta na području današnje gradske opštine Voždovac, vožd Karađorđe je poveo svoje ustanike i 1806. prvi put oslobodio Beograd od Turaka. U spomen na taj događaj, ovaj kraj je nazvan Voždovo predgrađe, da bi kasnije dobio ime Voždovac. Posle Drugog svetskog rata opština je nazvana VI rejon, a 1956. nastala je spajanjem tadašnjih opština Lekino brdo i Voždovac.

Mesne zajednice[uredi | uredi izvor]

Zeleni prostori[uredi | uredi izvor]

Na teritoriji opštine Voždovca neke poljoprivredne površine sadrže ostatke šumskih formacija. Delovi opštine koji sadrže bogate florističke karakteristike su područje Avale, Miljakovačka šuma, Jajinačko-kumodraške šume, Baba Velka sa Stepinim gajom, Banjička šuma i manje šumske formacije u rečnim dolinama. Svi pomenuti šumski kompleksi se nalaze u neposrednoj blizini naselja, te predstavljaju okosnicu za formiranje spoljašnjeg šumskog pojasa Beograda, odnosno zelenog pojasa u rubnoj zoni grada.[2]

Zelene površine uz auto-put i magistrale: zeleni koridori opštine Voždovac (Bulevar oslobođenja i Kružni put) imaju važnu sanitarno-higijensku funkciju kojom se utiče na regulaciju mikroklimatskih karakteristika šireg područja. Struktura zelenog koridora od Autokomande do Avale je veoma bogata: drvored je homogen, sastavljen od gusto sađenih stabala vrste Platanus acerifolia (jedno stablo na 6 do 8 m), starost oko 25-30 godina i visine od oko 20 do 20 m. Zelenilo Bulevara oslobođenja dopunjeno je zelenilom iz predbašti porodičnih kuća, kao i park-šumskim kompleksom Voždovački park i Banjička šuma. Drugi značajan magistralni pravac jeste deo Kružnog puta čija trasa preseca veći broj rečnih dolina (Topčiderska reka, Železnička reka i Zavojnička reka). Pojas oko dela Kružnog puta do Kragujevačkog puta pod Avalom je u potpunosti obešumljen sa obe strane puta.

Dve najznačajnije zelene površine gradskih ulica na teritoriji opštine Voždovac su: zelenilo u Ustaničkoj ulici sa dvostrano i jednostrano komponovanim stablima krupnolisne lipe i javora i zelenilo u Crnotravskoj ulici sa stablima divljeg kestena (Aesculus hippocastanum) koje povezuje zelene površine sportskog centra Banjica sa zelenilom stambene i rekreativne zone.[2]

Naselja[uredi | uredi izvor]

Gradska naselja:

Prigradska naselja:

Seoska naselja:

Prema Statutu grada Beograda, gradska opština Voždovac se sastoji iz sledećih naseljenih mesta:

Naselje Stanovništvo Promena (%)
Popis 2011.[3] Popis 2022.[4]
Beli Potok 3.621 3.717 +2,65%
Beograd - deo 138.352 155.909 +12,69%
Zuce 2.001 1.915 -4,30%
Pinosava 3.151 3.239 +2,79%
Ripanj 11.088 10.084 -9,05%

Demografija[uredi | uredi izvor]

Prema popisu stanovništva iz 2022. godine opština Voždovac ima 174.864 stanovnika[1] što je za 16.651 više (+10,52%) u odnosu na 2011. kada je na popisu bilo 158.213 stanovnika.[3]

Intenzivno povećanje stanovništva od 1960-ih do 1980-ih godina duguje se pre svega doseljavanju u nova velika stambena naselja koja su tih godina građena u ovom delu Beograda: Šumice, Konjarnik, Braće Jerković, a zatim Banjica, Veljko Vlahović, Kumodraž 2 i Medaković.[5]

Kretanje broja stanovnika[uredi | uredi izvor]

Godina Broj stanovnika[3]
1948. 52.338
1953. 61.200
1961. 85.458
1971. 134.206
1981. 159.364
1991. 161.376
2002. 151.768
2011. 158.213
2022. 174.864[1]

Etnička struktura[uredi | uredi izvor]

Etnički sastav prema popisu iz 2022.‍[1]
Srbi
  
 153.674 87,88%
Romi
  
 948 0,54%
Jugosloveni
  
 911 0,52%
Crnogorci
  
 520 0,30%
Makedonci
  
 459 0,26%
Rusi
  
 422 0,24%
Hrvati
  
 377 0,22%
Goranci
  
 285 0,16%
Muslimani
  
 214 0,12%
Bošnjaci
  
 167 0,10%
Mađari
  
 128 0,07%
Slovenci
  
 110 0,06%
Albanci
  
 95 0,05%
Bugari
  
 86 0,05%
Ostali
  
 916 0,52%
Regionalno
  
 94 0,05%
Neizjašnjeni
  
 2.962 1,69%
Nepoznato
  
 12.496 7,15%

Kultura[uredi | uredi izvor]

Udruženje za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat”

Manifestacije[uredi | uredi izvor]

  • Opština u saradnji sa ambasadama u Republici Srbiji organizuje manifestaciju „Dane kulture bliskih zemalja“, u okviru koje su predstavljeni ni Ruske kulture na Voždovcu, Dani Italije, Rumunije, Izraela, Slovačke, Bugarske, Indije, Kube, Belorusije, Kineske kulture, Španije, Mađarske, Republike Srpske, Čilea i Dani Japanske kulture. Zemlje gosti svoje kulturno nasleđe predstavljaju kroz filmove, književne, pesničke, plesne večeri, pozorišne predstave, nastupe folklornih grupa, predstavljanje rukotvorina i domaće radnosti, izložbe i drugo.[6]
  • „Voždovačke letnje večeri“ je manifestacija usmerena na mlade koja se organizuje tokom svakog letnjeg raspusta. Tokom manifestacije održavaju se besplatne predstave, koncerti, izložbe i književne večeri, kao i bioskop na otvorenom, na Dušanovačkom platou i platou ispred USC „Voždovac“.[6]
  • Voždovac je redovan učesnik manifestacije u organizaciji Evropske unije „Dani evropske baštine”. U sklopu manifestacije opština organizuje pešačke ture do Avale, poseta Bajfordovoj šumi i Spomeniku Neznanom junaku, kao i propratna predavanja o ovim i drugim značajnim spomenicima kulture i prirode na teritoriji opštine.[6]

Institucije kulture[uredi | uredi izvor]

  • Preko petnaest godina voždovačka opština daje prostor za održavanje tribina u organizaciji hramova Srpske pravoslavne crkve. U sali opštine se održavaju izložbe humanitarnog karaktera.[6]
  • Galeriju „Beli anđeo” je osnovala opština i predstavlja vodeću galeriju na prostoru opštine.[6]
  • „Voždovački centar - Šumice” predstavlja značajnu instituciju kulture na prostoru opštine. U okviru centra radi omladinski „Teatar 13”.[6]
  • U najstarija kulturno-umetnička društva sa teritorije opštine ubrajaju se „Milan Đ. Milićević“ iz Ripnja, „Stepa Stepanović“, kao i „Radost“ i „Zlatno doba.[6]
  • Bioskop Voždovac je podignut sedamdesetih godina i predstavljao je glavni bioskop u ovom delu Beograda, koji nije u funkciji od privatizacije izvršene 2007. Postoje inicijative građane da se bioskopu vrati prvobitna funkcija.[7]
  • Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju „Adligat” ima svoje sedište na teritorije opštine. U okviru Adligata postoje Biblioteka Lazić kao jedna od najdugovečnijih privatnih porodičnih biblioteka, muzejske institucije Muzej srpske književnosti i Muzej knjige i putovanja. Adligat poseduje jednu od većih privatnih biblioteka u Srbiji i regionu, sa preko milion bibliografskih jedinica. Nekoliko desetina znamenitih kulturnih radnika i umetnika je udruženju zaveštalo svoje legate, u okviru kojih se čuvaju njihova dela, lične biblioteke, arhiv, rukopisi, nagrade, lični predmeti. U okviru Adligata nalaze se brojni raritetni predmeti, eksponati, kolekcije, naročito knjige napravljene od najrazličitijih materijala, najveća kolekcija potpisanih odnosno knjiga sa posvetama u Srbiji, predmeti Obrenovića, srednjovekovni nakit, kao i zasebne tematske kolekcije na osnovu istorijskog perioda (Srpska revolucija, Prvi svetski rat, komunizam itd).[8]

Sport[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d „Nacionalna pripadnost : podaci po opštinama i gradovima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine” (PDF). Republički zavod za statistiku Srbije. Pristupljeno 4. 6. 2023. 
  2. ^ a b Mr Dragana Đapa, Zeleni koridori u urbanom predelu (2006), Beograd, Zadužbina Andrejević
  3. ^ a b v „Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002. i 2011.” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 2014. 
  4. ^ „Starost i pol, podaci po naseljima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 25. 5. 2023. Pristupljeno 5. 6. 2023. 
  5. ^ Voždovačke novine br. 341: Vremeplov[mrtva veza], pp. 20, maj 2010, pristup 29.6.2013
  6. ^ a b v g d đ e ž „KULTURA”. Gradska opština Voždovac (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-12-21. 
  7. ^ Popović, Piše: A. „Bioskop Voždovac i dalje samo mesto za predizborne plakate”. Dnevni list Danas (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-12-21. 
  8. ^ „Zanimljivi eksponati i izložbe” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-12-21. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Градска_општина_Вождовац&oldid=27735085”