Države članice Komonvelta nacija

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Trenutne članice Komonvelta (tamnoplava), bivše članice (narandžasta) i britanska prekomorske teritorije i Krunski posedi (svetloplava).

Komonvelt nacija je udruženje od 56 država. Njega čine skoro sve bivše kolonije Ujedinjenog Kraljevstva.

Simbol Komonvelta i na čelu istog je kralj Čarls III. Međutim, takva pozicija ne donosi nikakvu političku ili izvršnu moć nad članicama Komonvelta — ona je više simbolične prirode.

Organizacija je prvi put zvanično spomenuta 1926. godine kada je usvojena Balforova deklaracija. Prvobitne članice su bile: Ujedinjeno Kraljevstvo, Kanada, Australija, Dominion Novi Zeland, Južna Afrika, Irska Slobodna Država i Dominion Njufaundlend. Na Imperijalnoj konferenciji iz 1930. godine Komonvelt je ponovo spomenut a sledeće godine je činio deo Vestminsterskog statuta (Australija i Novi Zeland nisu usvojile dokument do 1942. i 1947. godine).[1] Godine 1949. potpisana je Londonska dekleracija i ta godine se smatra rođendanom savremenog Komonvelta kada je i usvojeno današnje ime — Komonvelt nacija.[2]

Najnovije članice Komonvelta su Gabon i Togo koje su se pridružile zajednici 29. juna 2022. godine. Zanimljivo je to što su te države, zajedno sa Ruandom i Mozambikom, jedine koje nisu imale bilo kakve kolonijalne ili ustavne veze s Ujedinjenim Kraljevstvom.[3] Najskorije napuštanje Komonvelta bilo je 13. oktobra 2016, kada su Maldivi napustili zajednicu. Međutim, zvanično su se vratili u istu 1. februara 2021. godine.[4]

Od juna 2022. godine, tri članice Komonvelta se nalaze u Evropi, dvanaest u Severnoj Americi i Karibima, jedna u Južnoj Americi, dvadeset i jedna u Africi, osam u Aziji i jedanaest u Okeaniji.

Celokupna zajednica broji populaciju od 2,4 milijardi ljudi, skoro trećinu svetskog stanovništva, od kojih 1,21 milijardi živi u Indiji.

Trenutno šesnaest država članica čine Krunske zemlje Komonvelta. Pet njih su monarhije sa svojim individualnim monarhom (Brunej, Esvatini, Malezija, Tonga). Ostale članice su republike.

Republika Irska i Zimbabve bivše su članice Komonvelta. Južnoafrička Republika, Pakistan, Gambija i Maldivi napustili su i kasnije se opet pridružile zajednici.

Trenutne članice[uredi | uredi izvor]

Sve datume navedene ispod obezbedio je Nacionalni sekretarijat Komonvelta. Populacija država važe od 1. januara 2018.[5]

Država Datum pridruženja Region/kontinent Stanovništvo[6]
Antigva i Barbuda Antigva i Barbuda 1981-11-011. novembar 1981. Karibi 94.195
Australija Australija 1931-12-1119. novembar 1926. Okeanija 25.215.000
Bahame Bahami 1973-07-1010. juli 1973. Karibi 402.576
Bangladeš Bangladeš 1972-04-1818. april 1972.[7] Južna Azija 165.867.307
Barbados Barbados 1966-11-3030. novembar 1966. Karibi 286.618
Belize Belize 1981-09-2121. septembar 1981. Srednja Amerika 379.636
Bocvana Bocvana 1966-09-3030. septembar 1966. Južna Afrika 2.377.831
Brunej Brunej 1984-01-011. januar 1984. Jugoistočna Azija 439.022
Kamerun Kamerun 1995-11-1313. novembar 1995.[8] Srednja Afrika 24.836.674
Kanada Kanada 1931-12-1119. novembar 1926. Severna Amerika 36.885.861
Kipar Kipar 1961-03-1313. mart 1961.[9] Evroazija 1.197.667
Dominika Dominika 1978-11-033. novembar 1978. Karibi 72.975
Esvatini Esvatini 1968-09-066. septembar 1968. Južna Afrika 1.336.933
Fidži Fidži 1970-10-1010. oktobar 1970. Okeanija 909.024
Gabon Gabon 2022-06-2525. jun 2022. Srednja Afrika 2.233.272
Gambija Gambija 1965-02-1818. februar 1965. Zapadna Afrika 2.155.958
Gana Gana 1957-03-066. mart 1957. Zapadna Afrika 29.088.849
Grenada Grenada 1974-02-077. februar 1974. Karibi 107.894
Gvajana Gvajana 1966-05-2626. maj 1966. Južna Amerika 773.808
Indija Indija 1947-08-1515. avgust 1947. Južna Azija 1.353.014.094
Jamajka Jamajka 1962-08-066. avgust 1962. Karibi 2.819.888
Kenija Kenija 1963-12-1212. decembar 1963. Istočna Afrika 49.167.382
Kiribati Kiribati 1979-07-1212. juli 1979. Okeanija 117.636
Lesoto Lesoto 1966-10-044. oktobar 1966. Južna Afrika 2.199.492
Malavi Malavi 1964-07-066. juli 1964. Istočna Afrika 18.558.768
Malezija Malezija 1957-08-3131. avgust 1957. Jugoistočna Azija 31.505.208
Maldivi Maldivi 9. jul 1982. Južna Azija 515.696
Malta Malta 1964-09-2121. septembar 1964. Zapadna Evropa 422.212
Mauricijus Mauricijus 1968-03-1212. mart 1968. Istočna Afrika 1.286.240
Mozambik Mozambik 1995-11-1313. novembar 1995.[10] Istočna Afrika 29.977.238
Namibija Namibija 1990-03-2121. mart 1990. Južna Afrika 2.600.857
Nauru Nauru 1968-11-01†1. novembar1968. Okeanija 10.387
Novi Zeland Novi Zeland 1931-12-1119. novembar 1926. Okeanija 4.609.755
Nigerija Nigerija 1960-10-011. oktobar 1960. Zapadna Afrika 194.615.054
Pakistan Pakistan 1947-08-1414. avgust 1947. Južna Azija 199.031.265
Papua Nova Gvineja Papua Nova Gvineja 1975-09-1616. septembar 1975. Okeanija 8.034.630
Ruanda Ruanda 2009-11-2929. novembar 2009.[11] Istočna Afrika 12.322.920
Sent Kits i Nevis Sent Kits i Nevis 1983-09-1919. septembar 1983. Karibi 56.632
Sveta Lucija Sveta Lucija 1979-02-2222. februar 1979. Karibi 189.000
Sent Vinsent i Grenadini Sent Vinsent i Grenadini 1979-10-2727. oktobar 1979. Karibi 109.501
Samoa Samoa 1970-08-2828. avgust 1970. Okeanija 196.954
Sejšeli Sejšeli 1976-06-2929. jun 1976. Istočna Afrika 98.248
Sijera Leone Sijera Leone 1961-04-2727. april 1961. Zapadna Afrika 6.818.117
Singapur Singapur 1965-10-15†9. avgust 1966. Jugoistočna Azija 5.889.117
Solomonova Ostrva Solomonska Ostrva 1978-07-077. juli 1978. Okeanija 614.497
Južnoafrička Republika Južnoafrička Republika 1931-12-1119. novembar 1926. Južna Afrika 56.007.479
Šri Lanka Sri Lanka 1948-02-044. februar 1948. Južna Azija 20.979.811
Tanzanija Tanzanija 1961-12-099. decembar 1961. Istočna Afrika 57.790.062
Togo Togo 2022-06-2525. jun 2022. Zapadna Afrika 8.608.444
Tonga Tonga 1970-06-044. jun 1970. Okeanija 107.228
Trinidad i Tobago Trinidad i Tobago 1962-08-3131. avgust 1962. Karibi 1.376.801
Tuvalu Tuvalu 1978-10-011. oktobar 1978. Okeanija 10.116
Uganda Uganda 1962-10-099. oktobar 1962. Istočna Afrika 42.288.962
Ujedinjeno Kraljevstvo Ujedinjeno Kraljevstvo 1931-12-1119. novembar 1926. Zapadna Evropa 65.746.853
Vanuatu Vanuatu 1980-07-3030. juli 1980. Okeanija 279.953
Zambija Zambija 1964-10-2424. oktobar1964. Istočna Afrika 17.470.471

Bivše članice[uredi | uredi izvor]

Država Datum pridruženja Kontinent Datum napuštanja
Republika Irska Republika Irska 19. novembar 1926. Evropa 18. april 1949.
Zimbabve Zimbabve oktobar 1980. Afrika 7. decembar 2003.

Raspuštene članice[uredi | uredi izvor]

Bivša država Datum pridruženja Kontinent Raspuštena Kasnije se ponovo pridružuje kao Napomene
Federacija Malaja Malaja 31. avgust 1957. Azija/Okeanija 31. jul 1963.[12] Malezija Malezija Reformisana kao Federacija Malezije sa Singapurom (postala odvojena članica 1965. godine), Sabahom i Saravakom.
Njufaundlend Dominion Njufaundlend 19. novembar 1926. Severna Amerika 31. mart 1949. Kanada Kanada Jedna od originalnih dominiona u vreme Balforove deklaracije iz 1926. godine i Vestminsterskog statuta iz 1931. godine.[13]
Tanganjika Tanganjika 9. decembar 1961. Afrika 26. april 1964. Tanzanija Tanzanija Dve države su zajednički formirale Tanzaniju 26. aprila 1964.[14]
Zanzibar 10. decembar 1963.

Potencijalne članice[uredi | uredi izvor]

Država Datum pridruženja Kontinent Stanovništvo Napomene
Somalilend Somalilend 2009.[15] Afrika ~3.500.000[F] Somaliland je nepriznata samoproglašena država, međunarodno priznata kao deo Somalije. Podnela je zahtev za pridruživanje Komonveltu pod statusom posmatrača.
Sudan Sudan 2009.[16] Afrika 42.425.989 Sudan je bio kondominijum Ujedinjenog Kraljevstva i Egipta poznat kao Anglo-egipatski Sudan, ali je, u praksi, struktura kondominijuma obezbedila potpunu britansku kontrolu nad Sudanom do nezavisnosti 1956. godine. Sudan je izrazio interesovanje za pridruživanje Komonveltu.[17]
Južni Sudan Južni Sudan 2011.[18] Afrika 13.670.642 Nezavisnost od Britanije stekla je kao deo Sudana 1956. godine, dok je nezavisnost od Sudana stekla 2011.[19]
Surinam Surinam[20] 2012. Južna Amerika 555.934
Burundi Burundi [21] 2013. Afrika 10.524.117
Zimbabve Zimbabve 2018.[22] Afrika 16.150.362 Datuma 15. maja 2018, predsednik Mnagagva podneo je zahtev za ponovno članstvo Zimbabvea u Komonveltu.

^ F. Broj stanovnika se zasniva na procenama iz 2014. godine.

Ostali kandidati[uredi | uredi izvor]

Ostale države koje su izrazile interesovanje za pridruživanje Komonveltu tokom godina su Alžir, Bahrein,[17] Kambodža, Egipat, Eritreja, Izrael,[23] Libija, Madagaskar, Nepal,[24][25] Palestina, Sjedinjene Države i Jemen.[16][26]

Neke države i regioni takođe bi se mogli pridružiti Komonveltu kao bivši delovi Britanske imperije, uključujući: Irak, Jordan, Kuvajt, Mjanmar, Oman, Katar, Ujedinjene Arapske Emirate i Hong Kong,[27] ili čak bivše britanske protektorate kao što su Avganistan[25] i Butan.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Nexus Commonwealth Awards 2013”. www.nexuscommonwealthawards.org. Pristupljeno 28. 8. 2019. 
  2. ^ „"The Commonwealth–History–Modern Commonwealth"”. Arhivirano iz originala 11. 05. 2008. g. 
  3. ^ Kron, Josh (28. 11. 2009). „Rwanda Joins the Commonwealth”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 28. 8. 2019. 
  4. ^ „Maldives becomes 54th member of Commonwealth family”. The Commonwealth. 1. 2. 2020. 
  5. ^ „Members”. 
  6. ^ „Current world population by country. Population data for every country as of 2019”. countrymeters.info. Pristupljeno 28. 8. 2019. 
  7. ^ Kohen, Marcelo G. (2006). Secession. London: Cambridge University Press. str. 122. ISBN 978-0-521-84928-9. 
  8. ^ Pondi, Jean-Emmanuel (oktobar 1997). „Cameroon and the Commonwealth of Nations”. The Round Table. 86 (344): 563—570. doi:10.1080/00358539708454389. 
  9. ^ McIntyre, W. David (januar 2000). „Britain and the creation of the Commonwealth Secretariat”. Journal of Imperial and Commonwealth History. 28 (1): 135—158. doi:10.1080/03086530008583082. 
  10. ^ Ingram, Derek (april 1996). „Commonwealth Update”. The Round Table. 85 (338): 153—165. doi:10.1080/00358539608454302. 
  11. ^ Josh Kron (29. 11. 2009). „Rwanda Joins British Commonwealth”. The New York Times. Pristupljeno 29. 11. 2009. 
  12. ^ Malaysia Act 1963
  13. ^ „Dominion Status”. Commonwealth of Nations. 2016. Pristupljeno 15. 10. 2016. 
  14. ^ „Tanzania – History”. Commonwealth Secretariat. Arhivirano iz originala 3. 9. 2008. g. Pristupljeno 15. 2. 2008. 
  15. ^ Somaliland on verge of observer status in the Commonwealth. Qaran News, 16 November 2009
  16. ^ a b Howden, Daniel (26. 11. 2009). „The Big Question: What is the Commonwealth's role, and is it relevant to global politics?”. The Independent. London. 
  17. ^ a b te Velde-Ashworth, Victoria (10. 10. 2005). „The future of the modern Commonwealth: Widening vs. deepening?”. Commonwealth Policy Studies Unit. Arhivirano iz originala (doc) 23. 7. 2011. g. Pristupljeno 16. 9. 2006. 
  18. ^ „South Sudan Launches Bid to Join Commonwealth”. gurtong.net. Arhivirano iz originala 11. 07. 2017. g. Pristupljeno 28. 08. 2019. 
  19. ^ South Sudan on Track to Join Commonwealth.
  20. ^ „Welcome to Allvoices”. allvoices.com. Arhivirano iz originala 25. 6. 2013. g. 
  21. ^ „Burundi Applies to Join Commonwealth to Bolster Angolophone Ties”. Bloomberg.com (na jeziku: engleski). 13. 11. 2013. 
  22. ^ Adebayo, Bukola (21. 5. 2018). „Zimbabwe applies to re-join Commonwealth, 15 years after leaving”. CNN. 
  23. ^ „Israelis and Palestinians could join Commonwealth”. The Telegraph. 17. 12. 2006. 
  24. ^ „The Commonwealth: What’s the point of it?”. The Economist. 19. 3. 2016. Pristupljeno 6. 6. 2019. 
  25. ^ a b „Nepal urged to join Commonwealth”. The Himalayan Times. 19. 1. 2016. Pristupljeno 6. 6. 2019. 
  26. ^ Osike, Felix (24. 11. 2007). „Rwanda membership delayed”. New Vision. Arhivirano iz originala 23. 1. 2013. g. Pristupljeno 29. 11. 2009. 
  27. ^ „The Commonwealth: Who's in the club?”. Independent. 16. 3. 2006. Pristupljeno 6. 6. 2019. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Државе_чланице_Комонвелта_нација&oldid=27791272”