Dušan Dimitrijević Brđanin
Dušan Dimitrijević | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 9. decembar 1882. |
| Mesto rođenja | Rabrovo,  Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 6. avgust 1964. (81 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
Dušan Dimitrijević Vojvoda Dule (1882-1964) bio je advokat i četnik i komitski vojvoda u Staroj Srbiji u vreme borbi za Makedoniju početkom 20. veka.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Dule je rođen 9. decembra 1882. godine[1] u Rabrovu kod Požarevca. Još kao student prava na Velikoj školi uključuje se u rad omladinskih grupa protiv dinastije Obrenović. Kao urednik časopisa Oslobođenje, daje moralnu podršku četničkoj akciji, a 1904. godine odlazi u četu Vojislava Tankosića i učetvuje u borbi na Čelopeku. Student a mladi komita Dimitrijević je 27. maja 1907. godine učestvovao i u slavnoj borbi kod sela Drenova, kada su srpski četnici uništili bugarsku komitsku četu vojvode Stevana Dimitrova.[2] Godine 1910. proizveden je u čin rezervnog konjičkog kapetana II klase.[3] Radio je Dušan do balkanskih ratova kao sudski pisar.[4], a nakon rata bavio se advokaturom u Beogradu. Bio je oženjen Smiljanom, uz koju se pred Drugi svetski rat bavio i humanitarnim radom.[5]
Uoči Prvoga balkanskoga rata bio je u važnoj misiji kod Arnauta, i sastajao se sa Isom Boljetincem.[1] Godine 1913. ističe se hrabrošću u redovnim jedinicama srpske vojske u Prvom balkanskom ratu. Vojvoda Dule je kao rezervni konjički oficir (kapetan I klase, od 1912)[6] predvodio srpske komite, kao prethodnicu srpske vojske, tokom oslobađanja Arnautluka. On je 18. januara 1913. godine zauzeo Elbasan, razoružao Arnaute i proglasio srpsku vlast. Postao je prvi predsednik (srpske) opštine Elbasan. U tom ratu bio je teško ranjen, ali nije hteo da čeka potpuno ozdravljenje, nego se napola zalečen vratio u jedinicu.[1] Ranjen je u stvari dok je boravio u pozadini, odmarajući se u Velesu. Za vreme atentata na čuvenog vojvodu Vuka, pogođen je metkom Dimitrijević, kada je svojim telom zaštitio svog komandanta.[7]
U Prvom svetskom ratu opet četuje i biće poslat u Bosnu. Septembra 1914. godine komitske čete su preformirane, a Dimitrijeviću je poverena komanda nad četvrtim, Zlatiborskim odredom. Prešao je odred 11. septembra Drinu i izbio na Han Pijesak gde mu se pridružilo 50 bosanskih seljaka. Dospeo je Dimitrijević neprijatelju iza leđa i izazvao poremećaje i paniku, pa se povukao. Kada se odred reorganizovao i popunio sa još 150 komita došao je neprijatelju iza leđa, sada kod Vlasenice. Do povratka u Srbiju, delovao je i u okolini Visokog, Sarajeva i Srebrenice te 1914. godine. Pridružio se zatim regularnim srpskim trupama i sa svojom četom učestovao u borbama na Medveđoj i Leskovoj Gori. Do 17. novembra 1914. godine štitio je odstupanje Srpske vojske ka Užicu. Kada je vojvoda Dule ranjen u Suvoborskoj ofanzivi, njegov odred je rasturen.[8]
Tri puta je u ratovima opasno ranjavan, ali se uvek veoma kratko zadržavao na lečenju, i poluzalečen se vraćao na front. Iz Prvog svetskog rata izlazi kao kapetan (ili major)[9] 1918. godine. Odlikovan je Karđorđevom zvezdom sa mačevima četvrtog reda i Ordenom Sv. Save petog reda (1915).[10] Bio je šef dela naše delegacije na međunarodnoj komisiji za ratne reparacije u Parizu. Posle rata vraća se pravima, i objavljuje niz stručnih knjiga iz te oblasti.[11] Izabran je za narodnoga poslanika 1923. godine na listi Zemljoradničke stranke, u Bihaću, u Bosni. Prilikom agitacije po Bosni bio je pretučen i uhapšen u Rogatici od strane lokalnih moćnika.[12]
Vojvoda Dule je u međuratnom periodu aktivan u Udruženju četnika. Na godišnjoj skupštini 1925. godine izabran je za predsednika Nadzornog odbora tog udruženja.[13] U međuvremenu napreduje, svojim stavovima i govorima dobija na značaju. Na skupštini Udruženja četnika održanoj maja 1927. godine, komitski vojvoda Dimitrijević je izabran za potpredsednika Uprave.[14] On je 1931. godine beogradski advokat i potpredsednik i (istovremeno) doživotni počasni predsednik tog udruženja.[15] Pred Drugi svetski rat stare srpske komite 1937. godine stvaraju svoje posebno "Udruženje starih četnika", u kojem je takođe aktivan Dimitrijević.[16]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka, Beograd 1929, knjiga 1, 507
- ^ "Vreme", Beograd 1939. godine
- ^ "Službeni vojni list", Beograd 1910. godine
- ^ "Balkanski rat u slici i reči", Beograd 1913. godine
- ^ "Pravda", Beograd 1933-1938. godine
- ^ "Službeni vojni list", Beograd 1912. godine
- ^ "Balkanski rat u slici u reči", Beograd 1913. godine
- ^ "Beogradske opštinske novine", Beograd 1. maj 1939. godine
- ^ "Velika Srbija", Solun 1918. godine
- ^ "Službeni vojni list", Beograd 1915. godine
- ^ Narodna enciklopedija Srpsko-hrvatsko-slovenačka, 1, Beograd 1927, 594.
- ^ "Politika", Beograd 17. feb. 1923. godine
- ^ "Vreme", Beograd 1925. godine
- ^ "Vreme", Beograd 1927. godine
- ^ Vreme", Beograd 1931. godine
- ^ "Vreme", Beograd 1940. godine
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Branio svoj narod od progona i satiranja“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. mart 2016)
