Železnička stanica Vukov spomenik
| Železnička stanica Vukov spomenik | |
|---|---|
| |
| Stanica Vukov spomenik | |
| Zemlja |  Srbija
|
| Mesto | Beograd |
| Adresa | Ruzveltova bb |
| Železničke linije | BG voz 1 BG voz 2 BG voz 3 BG voz 4 Beograd-Vršac |
| Druge linije | autobus: EKO 1, 25, 25p, 26, 27, 32, 65, 66, 74, 26N, 202N, 301N, Ada4 (sezonski)
tramvaj: 2, 3, 5, 6, 7, 12, 14 |
| Struktura | podzemna |
| Perona | 2 |
| Koloseka | 2 |
| Pristup biciklima | da |
| Otvorena | 7. jul 1995. |
| Elektrifikovana | 1995. |
| Pristup invalidima | 
|
| Vlasnik | Železnice Srbije |
Železnička stanica Vukov spomenik je jedna od podzemnih stanica Beogradskog železničkog čvora, a predstavlja jedan od najambicioznijih projekata u istoriji srpskih železnica uopšte. Trenutno opslužuje vozove iz sistema gradske železnice, BG VOZ (tri linije), te voz na liniji Beograd-Vršac. Nalazi se na opštini Palilula. Smeštena je ispod spomenika Vuku Karadžiću u blizini zgrade Tehničkih fakulteta. Nalazi se na dubini od oko 40 metara.[1] Pruga se nastavlja ka Pančevačkom mostu u jednom i Karađorđevom parku u drugom smeru. Sastoji se iz dva koloseka.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Radovi na ovoj stanici su otpočeli 1989 godine, a izvođač radova je bilo preduzeće "Energoprojekt".[2] Urbanističko i arhitektonsko rešenje su projektovali dr arh. Mirjana Lukić sa brojnim kolegama, koristeći se sličnim iskustvima iz Francuske.[2] Prethodne godine (1988) su bili završeni vračarski tuneli, i to u dve odvojene cevi, međusobno udaljene 22 metra, a prečnika 7,5 metara.[2] Do 1990. godine su završeni radovi na peronima (dužine 225 metara) i platformama između njih.[2] 1991. godine otpočinje rad na tehničkoj etaži i galeriji ukupne površine 5400 kvadratna metra.[2] Konačno, probijen je kosi tunel, kojim su dve celine spojene (danas kroz njega prolaze tri eskalatora, nabavljena u Rusiji, koja omogućavaju da se iz gornjeg vestibla do perona stigne brzinom od oko 90 sekundi).[2] Enterijer celokupne stanice je urađen po ugledu na tradiciju Vukovog dela.[2] Stanica poseduje komercijalni centar ukupne površine 2.500 kvadratna metra kao i podzemnu garažu za 100 vozila površine 4.500 kvadratna metra.[2] Dva portala prema poslovnom centru, u vestibilu, obložena su ćiriličnim slovima u belom mozaiku, vajara B.Bekrića, a reljef od poda do plafona, od nerđajućeg čelika, naspram silaza u kosi tunel delo je vajara K. Milunovića. Donji peroni, vestibil i galerija, obrađeni su od svetlo do tamno sivog, crnog i crvenog granita; obrada enterijera prof. arh. M.Pališaški. Rešenje parka na površini delo je J. Gođevac.[2]
Stanica je puštena u rad 7. jula 1995. godine.[3] Svečano ju je otvorio tadašnji predsednik Srbije, Slobodan Milošević.
Trenutno stanje i perspektiva[uredi | uredi izvor]
Pošto je od 1995. do sredine 2010ih godina opsluživala sistem prigradske železnice "Beovoz", stanica "Vukov spomenik" od 2010. godine stanica se koristi i za sistem gradskih železnica "BG VOZ" (tačnije, od ukidanja "Beovoza" koristi se isključivo za gradske železnice). Zahvaljujući rasprostranjenosti "Beovoza", ranije je bilo moguće sa ove stanice putovati direktno do Pančeva, Stare Pazove, pa čak i do Valjeva. Usled napuštanja starog železničkog čvora i železničke stanice "Dunav", te premeštanja terminusa vozova iz Beograda za Vršac na železničku stanicu "Beograd-centar", od 1. jula 2018. godine ova linija staje i u stanici "Vukov spomenik".[4]
Kontroverze[uredi | uredi izvor]
Mnogi objekti u okviru stanice, poput podzemnog prolaza i komercijalnog centra u njegovom sastavu, trenutno su u veoma zapuštenom stanju.[5] Njihova rekonstrukcija je najavljena za početak 2018. godine, međutim do sredine te godine, još ništa nije učinjeno o tom pitanju.[6] 2015. godine, pojedini mediji su pogrešno preneli da je srednji od tri eskalatora, koji spajaju gornje nivoe sa peronima neispravan, i, štaviše, prenosili su procenu da je za njegovu popravku potrebno više od pola miliona evra.[7] Kasnije se ispostavilo da je ova dezinformacija posledica nerazumevanja prakse prema kojoj gotovo nikada ne rade sva tri eskalatora u isto vreme, već najčešće samo dva.[8]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Pogled na peron -
Jedan od ulaza u stanicu iz Ruzveltove ulice -
Stanični plato između perona -
Prozor kroz koji se vidi bunar u ž. stanici Vukov spomenik
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Podzemna železnička stanica "Vukov spomenik", Srbija”. Arhivirano iz originala 28. 09. 2016. g. Pristupljeno 31. 03. 2017.
- ^ a b v g d đ e ž z 20 godina stanice "Vukov spomenik"
- ^ Da li znate koliko godina puni železnička stanica "Vukov spomenik"?
- ^ Jutjub: gostovanje Dragane Stanković iz "Srbija voza" na "Studiju B"
- ^ Bruka Beograda: Podzemni prolaz kod Vukovog spomenika se raspada, a niko ništa ne preduzima!
- ^ Novosti: Rekonstrukcija podzemnih prolaza počinje na proleće 2018
- ^ Potrebno čak 590 000 evra za pokretne stepenice ispod "Vukovog spomenika"
- ^ Jutjub snimak: "Pokretne stepenice na Vukovom spomeniku", pristupljeno 5. aprila 2017
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Putnički saobraćaj | ||
| Krak 1 | Batajnica - Kamendin - Zemunsko polje - Altina - Zemun - Tošin bunar - Novi Beograd - Beograd centar - Karađorđev park - Vukov spomenik - Pančevački most - Krnjača–most - Krnjača - Sebeš - Ovča |  |
| Krak 2 | Batajnica - Zemun Polje - Zemun - Tošin bunar - Novi Beograd - Beograd centar - Rakovica - Kneževac - Kijevo - Resnik | |
| Krak 3 | Resnik - Kijevo - Kneževac - Rakovica - Karađorđev park - Vukov spomenik - Pančevački most - Krnjača–most - Krnjača - Sebeš - Ovča | |
Teretni saobraćaj | ||
| Teretna obilaznica oko Beograda | ||