Otomanska krstarica Hamidija
| Hamidija | |
|---|---|
 Krstarica Hamidija. | |
| Opšti podaci | |
| Karijera |  Osmansko carstvo |
| Glavne karakteristike | |
| Deplasman | 3.800 t[1] |
| Pogon | parna mašina |
| Brzina | 22 čvora (40 km/h)[1] |
Otomanska krstarica Hamidija (engl. Ottoman cruiser Hamidiye), turski ratni brod koji je vodio uspešan krstarički rat na Mediteranu tokom Prvog balkanskog rata.[1][2]
Prvi balkanski rat[uredi | uredi izvor]
Blokada bugarske obale[uredi | uredi izvor]
Čim su izbila neprijateljstva (19. oktobra 1912), glavnina turske flote (tri stara bojna broda, 2 krstarice, uključujući i Hamidiju, 7 starih obalskih oklopnjača i 20 razarača i torpiljarki) je uplovila u Crno more i blokirala bugarsku obalu, bombardujući u više navrata luke Varna i Burgas. Bugari su se branili vatrom obalske artiljerije i ispadima torpiljarki. U prvoj bici kod Čataldže (17-18. novembra 1912), krstarice, razarači i torpiljarke štitili su tursko desno krilo u Crnom moru, a bojni brodovi levo krilo u Mramornom moru. 21. novembra Hamidija je kod Varne naletela na zasedu bugarskih torpiljarki: 4 bugarske torpiljarke lansirale su 11 torpeda sa udaljenosti od 200 m i teško oštetile krstaricu.[1]
Proboj iz Dardanela[uredi | uredi izvor]
Neposredno posle objave rata, grčka Egejska eskadra (1 oklopni krstaš, 4 razarača, 16 torpiljarki i 1 podmornica) je 21. oktobra desantom zauzela ostrvo Limnos, oko 40 milja od ulaza u Dardanele, i uspešno blokirala glavninu turske flote u Mramornom moru, čime je izborila prevlast u Egejskom moru.[1]
Polovinom januara 1913. krstarica Hamidija se uspešno provukla kroz grčku blokadu Dardanela i započela krstarički rat na istočnom Sredozemlju. Očekujući da će najjači grčki brodovi goniti Hamidiju, zapovednik turske flote Remzi-bej pokušao je da glavninom flote probije blokadu Dardanela, ali je potučen u bici kod Limnosa (18. januara 1913).[1]
Napad na srpske trupe u Albaniji[uredi | uredi izvor]
12. marta 1913. krstarica je u albanskoj luci Sveti Jovan Medovski napala grčke transportne brodove koji su upravo iskrcavali drugi ešelon novoformiranog srpskog Primorskog kora generala Petra Bojovića, koji se iz Soluna prebacivao u Albaniju kako bi pomogao Crnogorcima u opsadi Skadra. Hamidija je otvorila vatru sa 2-3.000 m na transporte (ukupno 9 brodova) i na nezaštićene srpske trupe. Kritičnu situaciju spasla je samoinicijativa dvojice srpskih artiljerijskih podoficira, koji su iz dva brdska topa sa palube parobroda Trifimija otvorili preciznu vatru i primorali tursku krstaricu na povlačenje. Izgubljena su dva transportna broda i 130 srpskih vojnika.[1][2]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e Nikola Gažević, Vojna enciklopedija 1, Vojnoizdavački zavod, Beograd (1970), str. 454
- ^ a b Nikola Gažević, Vojna enciklopedija 9, Vojnoizdavački zavod, Beograd (1975), str. 489