Rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića u Kumodražu

Rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića u Kumodražu
Rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića
Opšte informacije
Mesto	Beograd
Opština	Voždovac
Država	Srbija
Vreme nastanka	sredina 19. veka
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od velikog značaja
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
beogradskonasledje.rs

Rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića u Kumodražu u kojoj se 1856. godine rodio proslavljeni komandant, vojskovođa i vojvoda iz svih ratova od 1876. do 1918. godine u kojima je Srbija učestvovala. Kuća predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Arhitektura

Podignuta sredinom 19. veka, po svojim graditeljskim karakteristikama kuća pripada tipu starije moravske kuće, kao čest primer tipa kuća koje se podižu u selima beogradske okoline. Osnova je pravougaona i sastoji se od tri prostorije, dimenzija 10x8 metara. Zidana je u bondručnoj konstrukciji sa ispunom od čatme, dok je temelj od lomljenog kamena. Očuvano je autentično ognjište na kome je stari sač. Sa istočne strane nalazi se arhitravni trem koji zahvata polovinu glavne podužne fasade. Krovni pokrivač je, sudeći po visini krova, prvobitno bio pokriven šindrom. Prozori su dvokrilni, a vrata jednokrilna, puna, drvena. Podovi su od cigle i daščani. Krov je četvoroslivni sa konstrukcijom od drvenih rogova i greda i pokrivačem od biber crepa.

Lako je prepoznatljiva po tremu od pravilnih drvenih greda (od kojih su kod moravske kuće novijeg tipa nastali moravski luci). Karakteristike moravke su još i četvoroslivni krov pokriven šindrom (cepanim jelovim ili hrastovim daskama) i drveni kostur objekta po kome ovakve kuće nazivaju još i bondručarama. Unutrašnja organizacija prostora je takođe karakteristična, podeljena na „kuću“ u kojoj se nalazilo ognjište sa sovrom za dnevno korišćenje i na „sobe“ u kojima se spavalo. Poreklo ovog tipa kuće je iz Kosovskog Pomoravlja, odakle se tokom seoba proširila krajem 19. veka i u okolinu Beograda.

Spomenik kulture

Zbog arhitektonskih, etnografskih i memorijalnih vrednosti, ova kuća je proglašena za spomenik kulture od velikog značaja.Kao primerak narodne arhitekture njen značaj raste s obzirom na mali broj očuvanih kuća ovog tipa u najužoj okolini Beograda. Iz ove skromne seoske kuće potekao je čovek čije ime predstavlja sinonim oslobođenja Srbije, general koji je saveznicima doneo prvu pobedu u Velikom ratu.

Konzervatorsko-restauratorski radovi

U periodu od 1984. do 1990. godine, prema projektima Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, izvedeni su obimni konzervatorsko-restauratorski radovi na kući i dva pomoćna objekta ali nikada nije završena predviđena rekonstrukcija celog kompleksa koji nije zaživeo kao memorijalni kompleks sa različitim edukativnim sadržajima.

Tokom 2013. godine u Zavodu je izrađen projekat sanacije, koji je uz podršku grada Beograda realizovan. Iako je kuća dobila status spomenika kulture još 1974. godine, tek aktivnostima 2013. godine, restauracijom i zaštitom od propadanja, u planu je postavljanja stalne muzejske postavke posvećene životu vojvode Stepe Stepanovića. Uprkos radovima kuću je zbog obližnjeg klizišta načela vlaga 2021. godine.

Vidi još

• Spisak spomenika kulture u Beogradu
• Kumodraž

Spoljašnje veze

• Gradnja/Rodna kuća Stepe Stepanovića
• flickr.com/Rodna kuća Stepe Stepanovića
• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
• Lista spomenika
• Novi sjaj Stepine kuće stare vek i po („Politika“, 17. jul 2014)
• Otvorena renovirana rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića („Blic“, 15. jul 2014)
• Otvorena obnovljena rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića („Jutjub“, 15. jul 2014)
• Priča o Stepinoj kući je ogledalo naših slabosti („Večernje novosti”, 13. oktobar 2020)
• Rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića