Pređi na sadržaj

Cvetovac

Koordinate: 44° 29′ 00″ S; 20° 16′ 00″ I / 44.483333° S; 20.266666° I / 44.483333; 20.266666
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Cvetovac
Administrativni podaci
DržavaSrbija
GradBeograd
Gradska opštinaLazarevac
Stanovništvo
 — 2011.Pad 139
Geografske karakteristike
Koordinate44° 29′ 00″ S; 20° 16′ 00″ I / 44.483333° S; 20.266666° I / 44.483333; 20.266666
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina84 m
Cvetovac na karti Srbije
Cvetovac
Cvetovac
Cvetovac na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj011
Registarska oznakaBG

Cvetovac je naselje u gradskoj opštini Lazarevac u gradu Beogradu. Prema popisu iz 2011. bilo je 139 stanovnika.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Cvetovac je naselje u opštini Lazarevac, na desnoj obali Kolubare. Cvetovac je postao naseljavanjem pojedinih porodica iz Vreoca. Pojedinci su ovde najpre pravili kolibe i boravili sa stokom, zatim su prodavali svoje okućnice koje su imali u Vreocima, i stalno se nastanili. Cvetovac je proglašen za selo oko 1870. godine. Selo je imalo 89 kuća sa 480 stanovnika.[1]

Položaj sela[uredi | uredi izvor]

Cvetovac je na aluvijalnoj ravnici između reka Kolubare, Lukavice, Peštana i njihovih otoka Peštanca i Brzaka. Kuće su udaljene jedna od druge po stotinu i više metara i čine naselje razbijenog tipa. Ono se deli na Gornji i Donji Kraj.

Vode[uredi | uredi izvor]

Za piće i druge domaće potrebe upotrebljava se voda sa bunara i đermova, koje ima svaka kuća, a neke kuće imaju po dva ili tri bunara u livadama, na kojima se napaja stoka. Oni su duboki od 3 do 6 metara. Kroz selo i seoski potes teku Kolubara, Lukavica, Kolubarina otoka Brzak i Peštanova otoka Peštanac. Peštan se sastaje sa Lukovicom kod mesta Sastavaka. Ranije su ove reke plavile selo, pa se zbog toga selo tri puta raseljavalo, odlazeći u Vreoce i vraćajući se natrag. Sada su rečna korita ispravljena i pročišćena i, kada padnu velike kiše i posle topljenja velikog snega u proleće, izliva se samo staro korito Kolubare, koje se naziva Predo, ali ne čini znatne štete.

Zemlje i šume[uredi | uredi izvor]

Njive i livade su na mestima koja se zovu: Staro Selo, Anište, Kamenica, Lešće, Budžaci, Ključevi, Vrblje, Mišja Bara, Đurina Bara, Crna Bara, Kućerina i Divči Bara.

Stara šuma je iskrčena i utrina izdeljena. Privatna šuma se čuva po zabranima, a zajednička je u Donjem Kraju, pored Lukavice. Stariji ljudi pamte kada su kuće bile u gustoj šumi, a u Skobaljskom Ključu ona je bila toliko gusta da se kroz nju nije moga „da provuče ni guja“.

Starine u selu[uredi | uredi izvor]

Staro groblje prosekla je i neprestano ruši Lukavica. Drugo staro groblje je bilo na mestu Starom Selu u Gornjem Kraju. Tu su se i do danas sačuvali nadgrobni spomenici od kamena, koji su bez natpisa i šara. U mestu Vrblju ima kameni nadgrobni „beleg“ koji je bez natpisa i ne zna se čiji je. Kod mesta Vrajkorskog Groba nađen je četvrtasti nakovanj od gvožđa, koji je težak oko 60 „oka“. Stari put je prelazio Kolubaru na Marinom Brodu, vodio je pored hana u mestu Starom Selu, pa dalje išao za Stepojevac. Staro naselje je bilo na mestu Starom Selu, a tu je za vreme Turaka bio han. Tada se naselje, po predanju, zvalo Lugić.

Nastanak sela[uredi | uredi izvor]

Današnje naselje su osnovali Vreočani sredinom prošloga veka. Na tom mestu oni su imali stočarske kolibe. Stariji ljudi u Vreocima pamte, kada je u današnjem Cvetovcu, na mestu Boračkim Vodenicama (vodenice Malog Borka, op. Milodan) bilo četiri vreočke kolibe za stoku a sada je tu čitavo selo.

Ov naselje je zvanično proglašeno za selo 1874. godine a dotle je bilo zaselak Vreoca.

Ime selu[uredi | uredi izvor]

1. Na prostoru današnjeg Cvetovca su bile cvetne livade, po kojima se to mesto nazvalo Cvetovac, pa se po tome i današnje selo tako nazvalo.

2. M. A. Marinković, učitelj, zabeležio je 1897. godine dva narodna predanja, po kojima se to mesto tako nazvalo:

a) Selo se nazvalo po nekom hajduku Cvetku, koji je tu poginuo.

b) Po drugoj varijanti Cvetovac je dobio ime po izvesnoj Cveti, koja se udala i prva odvedena iz Vreoca u Cvetovac.

3. Po Risti T. Nikoliću i M. Đ. Milićeviću selo se nazvalo po Cvetoju, osnivaču sela.

Podaci o selu[uredi | uredi izvor]

Današnje groblje je zajedničko sa Vreočkim u Vreocima. Litija se nosi na Spasovdan a zavetni dan je Beli Četvrtak, pred Veliki (Vaskršnji) post, koji se praznuje zbig grada i Treskovita Sreda, šesta posel Velike Srede, koja se praznuje zbog groma. Danas u Cvetovcu ima 19 rodova sa 120 kuća.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Cvetovac živi 189 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,8 godina (38,6 kod muškaraca i 42,9 kod žena). U naselju ima 70 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,33.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja dva popisa zabeležen je značajan pad u broju stanovnika. Cvetovac je raseljen zbog proširenja površinskog kopa Rudnika uglja Kolubara.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[2]
Godina Stanovnika
1948. 779
1953. 856
1961. 934
1971. 926
1981. 838
1991. 276 276
2002. 233 233
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[3]
Srbi
  
 232 99,57%
Rumuni
  
 1 0,42%
nepoznato
  
 0 0,0%


Stanovništvo prema polu i starosti[4]
m
ž
? 2
  
  
 1
80+ 1
  
  
 3
75—79 0
  
  
 2
70—74 11
  
  
 12
65—69 7
  
  
 12
60—64 7
  
  
 3
55—59 4
  
  
 5
50—54 4
  
  
 5
45—49 15
  
  
 12
40—44 9
  
  
 11
35—39 6
  
  
 4
30—34 6
  
  
 8
25—29 7
  
  
 8
20—24 8
  
  
 8
15—19 10
  
  
 11
10—14 5
  
  
 2
5—9 10
  
  
 3
0—4 5
  
  
 6
Prosek : 38,6 42,9
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 154 174 219 239 236 71 70
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 14 15 9 14 8 6 3 0 1 0 3,33
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 97 28 62 2 5 0
Ženski 105 24 62 18 1 0
UKUPNO 202 52 124 20 6 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 46 1 0 30 0
Ženski 17 3 0 5 1
UKUPNO 63 4 0 35 1
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 7 6 0 0 2
Ženski 0 1 1 2 1
UKUPNO 7 7 1 2 3
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 0 0 0 0
Ženski 0 0 3 0 0
UKUPNO 0 0 3 0 0
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 0 0 0 0
Ženski 0 0 0 0
UKUPNO 0 0 0 0

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Literatura „Letopis Podunavskih mesta“ (Beč 1998) period 1812 – 1935 g. Letopisa, po predanju, podunavskih mesta i običaji, nastanak sela, ko su bili doseljenici, čime se bavili meštani
  2. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  3. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  4. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Цветовац&oldid=27683547”